Ušuškana staza vodi kroz šumarak. Pod nogama šuška beličasto lišće sveže palo sa okolnih vrba. Pokatkad se uoči pregršt velikih srebrnih listova topole. S leve strane je šuma starih vrba. Sa desne ta divna reka Tisa. Tihi posetilac može da čuje dušu ovog mesta, da oseti njegove mirise, upije njegove zvuke. Toliko je mudrosti koje jedna šuma ume da nam pruži. Potrebno je samo osluhnuti i razumeti.
Na sastanku održanom osmog decembra, nadležnima iz lokalne samouprave opštine Senta predate su preporuke za uređenje staze kroz šumu. Preporuke su predate u ime pokreta građana “Odbranimo našu okolinu” i vođene su Rešenjem o uslovima zaštite prirode za Plan generalne regulacije naselja Senta koje je 17. juna 2020. godine izdao Pokrajinski zavod za zaštitu prirode, a na zahtev JP “Zavod za urbanizam Vojvodine”.
Lokalna samouprava opštine Senta počela je sa pripremama za uređenje staze kroz ovu šumu. Planirano je da staza bude uređena u dužini od jednog kilometra, počev od gradske plaže kod senćanskog mosta do kanala DTD. Na početku šume pre nekoliko dana su raskrčeni izdanci divljeg bagrema i na ovom mestu se planira postavljanje izletničkih stolova i klupa sa suncobranima. Na samom kraju staze, preko kanala, planira se postavljanje drvenog mostića koji bi omogućio posetiocima da nesmetano nastave svoj put kroz šumu ka Čardi.
Mapa
Šumsko-močvarni ekosistem u nebranjenom području kraj toka naše reke celom svojom dužinom pripada području posebne namene multifunkcionalnog ekološkog koridora Tise, koji je ujedno i međunarodni koridor od izuzetnog značaja za očuvanje biodiverziteta, šumsko-močvarnog ekosistema, kao i celokupnog ekosistema na području Vojvodine i šire.
Prema definiciji Zakona o zaštiti prirode ekološki koridor je ekološka putanja i/ili veza koja omogućava kretanje jedinki populacija i protok gena između zaštićenih područja i ekološki značajnih područja od jednog lokaliteta do drugog i koji čini deo ekološke mreže.
Ekosistem u plavnim područjima naših velikih ravničarskih reka izuzetno je osetljiv i uveliko narušen, te sve ljudske aktivnosti u ovom području treba svesti na minimum i treba uvažiti uslove zaštite prirode izdate od strane Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode.
Rešenje o uslovima zaštite prirode predviđa način na koji bi trebalo usmeravati ljudske aktivnosti na polju urbanizacije priobalja kod Sente i naglašava koje bi radnje trebalo izbegavati. Plan mora biti izrađen u skladu sa smernicama za izradu urbanističkih planova iz Prostornog plana područja posebne namene multifunkcionalnog koridora Tise. Za svaku izradu planova, projekata i aktivnosti u okviru Ekološkog koridora potrebno je pribaviti uslove zaštite prirode u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode.
Preporučuje se da se izgradnja i popločavanje obale vodotoka svede na minimum, uz primenu ekološki prihvatljivih tehničkih rešenja. Zbog osetljivosti priobalnih podučja, izgradnja objekata u nebranjenom delu plavnog područja u većini evropskih zemalja se dozvoljava samo u izuzetnim slučajevima i pod posebnim uslovima. Ljudska aktivnost na ovom području trebalo bi da bude u skladu sa prirodom.
Prema planu za uređenje staze ona ne bi trebalo da bude oblagana nikakvim materijalom. Ako se to u nekoj budućnosti bude učinilo, preporuka je da se kao materijal koristi malč ili drvene daske. Preporuke pokreta građana uključuju i eventualnu izgradnju dva drvena tornja za izviđanje, jedan na samoj obali reke, a drugi dublje u šumi, ukoliko za to bude izdvojeno sredstava u nekoj budućnosti. Najbitnije smernice se tiču obaveznog neproširenja staze, kao i očuvanje svih okolnih stabala, bilo da su ona vitalna ili stara i slomljena. Stara debla imaju značajnu ulogu u normalnom funkcionisanju šumskog ekosistema, kao i izuzetnu estetsku funkciju. U praksi mnogih zemalja izvaljena stabla su zaštićena podjednako kao i svako drugo drvo u okviru nekog ekološki značajnog područja i ona se ne uklanjaju.
Šuma kroz koju ide ova staza kategorisana je kao “devastirana”, što jezikom šumarske struke znači zrela za čistu seču i prevođenje u visoke sastojine plantaža drveta za drvno-prerađivačku industriju. Prema Rešenju za uslove zaštite prirode, međutim, preporuka je da se obezbedi što veći procenat autohtonih domaćih vrsta drveća u okviru plavnog područja (topole, vrbe, panonski jasen, brest, hrast lužnjak) i da se ono upotpuni žbunastim vrstama pogodnim za plavno područje. Treba obezbediti redovno održavanje zelenih površina i zabranjeno je saditi invazivne vrste u prostoru ekološkog koridora.
Prema informacijama iz lokalne samouprave opštine Senta planirano je pošumljavanje na području u blizini staze, a pre svega na deonici koju je ranijih godina DTD Senta koristilo za vađenje peska.
Mina Delić (Slobodna reč)
Autorka teksta je i predstavnica pokreta građana “Odbranimo našu okolinu” iz Sente
Šuma, naslovna fotografija: Mina Delić
