Posle prošlogodišnje dodele Oskara koja je ostala u senci kovida, sa pomerenim datumom objavljivanja nominacija i samog dodeljivanja nagrada, ovogodišnje nominacije su objavljene, tradicionalno, početkom februara. Premda u toku same objave nominacija nije bilo većih iznenađenja, pritisak javnosti na članove Akademije zbog nedostatka diverziteta među nominovanima prethodnih godina se i dalje oseća. Stiče se utisak da se sama Akademija „prala” od svojih „grehova iz prošlosti” tao što su se u prenos saopštenja nominacija uključivali ljudi koji nisu deo Holivuda, čak i studenti, koji su uglavnom bili neka od etničkih manjina.

Najviše nominacija je dobio film oskarovke Džejn Kempion „Šape pasje” – 12, dok su iza njega „Dina” Denija Vilnuva sa 10, „Belfast” Keneta Brane i „Priča sa zapadne strane” Stivena Spilberga sa po 7, i „Kralj Ričard” sa 6 nominacija. Najveće iznenađenje jutra su svakako bile četiri nominacije za japansko ostvarenje Riusukea Hamagučija – „Povezi me”, koje je domaćoj publici predstavljeno na 27. Festivalu autorskog filma.

U kategoriji najboljeg igranog filma našlo se deset ostvarenja, među kojima su i dva neočekivana kandidata – „Aleja noćnih mora” Giljerma Del Tora (koji ukupno ima četiri nominacije) i prethodno pomenuti „Povezi me”. Među ostvarenjima koja su bila očekivana da se nađu na ovoj listi su „Rikardovi” i „Tik, tik, bum!”. Nominovani u kategoriji najboljeg filma su uglavnom identični kao i nominovani od strane Producentske gilde Amerike (Producers Guild of America), dok za kategoriju najboljeg filma za Oskara glasa svih 9.921 članova Akademije iz svih branši po principu rangiranja od 1 do 10.

U drugim kategorijama glasaju odgovarajuće gilde – glumačka, scenaristička, forografska i ostale. Tako je možda sveukupno najveći šok bilio izostavljanje Denija Vilnuva za režiju za film „Dina”, koji je prethodno bio nominovan za film „Dolazak” 2017. godine. Pored Džejn Kempion koja se smatra favoritom za pobedu, tu su i Kenet Brana za „Belfast”, Stiven Spilberg za „Priču sa zapadne strane”, Pol Tomas Anderson za „Picu od sladića” i po prvi put nominovan Riusuke Hamaguči za „Povezi me”. Džejn Kempion je 1994. nagrađena Oskarom za njabolji originalni scenario za  ostvarenje „Klavir”. Iste godine je nominovana i za najbolju režiju, ali je izgubila od Stivena Spilberga za „Šindlerovu listu”. Interesantno je da su ove godine oboje ponovo nominovani u istoj kategoriji.

Kategorija glavne muške uloge je bila poprilično predvidiva. Havier Bardem za „Rikardove”, Denzel Vašington za „Tragediju Magbeta”, Vil Smit za „Kralja Ričarda”, Benedikt Kamberbač za „Šape pasje” i Endru Garfild za „Tik, tik, bum!”. Favoriti za pobedu su za sada Vil Smit i Benedikt Kamberbač. Denzelu Vašingtonu je ovo čak deveta nominacija za Oskara, a prethodno je nagradu osvojio dva puta, za „Slavu” 1990. i „Dan obuke” 2002. godine.

Glavna ženska uloga je predstavljala najneizvesniju glumačku kategoriju, te se haos sa prethodnih dodela nagrada nastavio. Naime, po prvi put se nijedna od pet glumica nominovanih za BAFTU (nagradu Britanske filmske akademije čiji su članovi većinom i članovi Američke filmske akademije) nije našla nominovana za Oskara. Nominovane su Kristen Stjuart za „Spenser” (koja se cele jeseni smatrala favoritom, da bi bila izostavljena na BAFTAMA i Nagradama udruženja glumaca), Nikol Kidman za „Rikardove”, Džesika Čestejn za „Oči Temi Fej”, Olivija Kolman za „Mračnu kći” (biće prikazan na FEST-u) i Penelope Kruz za poslednje ostvarenje Pedra Almodovara „Paralalne majke”. Olivija Kolman, Penelope Kruz i Nikol Kidman imaju po jednog Oskara, Džesika Čestejn je nominovana za sada tri puta, dok se Kristen Stjuart prvi put našla među nominovanim glumicama. Iako je Stjuartova dobila najveći broj nagrada ove sezone (preko 20), sam završetak sezone joj je dosta naškodio, te je Nikol Kidman postala novi favorit. Glumice koje su skrenule doata pažnje i koje su sigurno bile blizu ove petorke su Alana Haim („Pica od sladića”) kojoj je ovo prva uloga u karijeri i Renate Rensve za norveško ostvarenje „Najgora osoba na svetu”, koje je nominovano u dve kategorije – najbolje ostvarenje van engleskog govornog područja i najbolji originalni scenario. Američki distributer NEON films je čekao Sandens festival za početak kampanje, dok je film krenuo sa redovnom distribucijom 4.februara, što je po mišljenju eksperata glavnoj glumici umanjilo šanse za nominaciju, pošto se strani filmovi uvek slabije kotiraju i ređe nominuju u glumačkim kategorijama. U poslednjih deset godina za glavnu žensku ulogu su nominovane samo četiri glumice čije uloge nisu bile na engleskom jeziku – Emanuel Riva („Ljubav”), Marion Kotiljar („Dva dana, jedna noć”), Izabel Iper („Ona”) i Jalica Aparicio („Roma”).

Stvari su nešto jasnije u kategorijama epizodne muške i ženske uloge. Kodi Smit-Mekfi za „Šape pasje” je apsolutni favorit, pošto je osvojio gotovo sve nagrade kako od strane gildi, tako i od strane udruženja kritičara. Pored njega su nominovani: Kijaran Hajnds za „Belfast”, Džesi Plemons za „Šape pasje”, Troj Kocur za „KODU”, i Džej Kej Simons za „Rikardove”.

Mlada glumica Ariana DeBoz je takođe očit favorit za Spilbergovo ostvarenje „Priča sa zapadne strane”. Jedina „pretnja” joj je Kirsten Danst za „Šape pasje”, dok su ostale tri nominovane: Džesi Bakli za „Mračnu Kći”, Anžanu Elis za „Kralja Ričarda” i Džudi Denč za „Belfast”, kojoj je ovo osma nominacija u karijeri, međutim njena nominacije je izazvala najviše polemike. Naime, Denčova je 1999. osvojila Oskara za epizodu u „Zaljubljenom Šekspiru”, ali se za „Belfast” nije gotovo nigde pojavljivala među nominacijama, dok se Katrina Balf kotirala odmah iza Ariane DeBoz da bi na kraju ostala bez nominacije.

U ostalim kategorijama najprijatnija iznenađenja su bile nominacije za „Povezi me” u kategoriji adaptiranog i „Najgora osoba na svetu” u kategoriji originalnog scenarija. Neki od zapostavljenih filmova su iranski film Asgara Faradija „Heroj”, japanski animirani „Bel”, porodična drama „Iskupljenje”, „Poslednji dvoboj” Ridlija Skota, u kom je zapaženu ulogu odigrala mlada Džodi Komer, a koji je ispaštao zbog nedostatka marketinga i datuma izlaska (15.oktobar), nakon kog su svi ostali kandidati za Oskara preplavili medijski prostor u novembru i decembru.

Danski animirani dokumentarac je ušao u istoriju jer se našao nominovan u tri kategorije: najbolji film van američkog govornog područja, najbolji dokumentarni film, najbolji animirani film. Džudi Denč je postala najstarija glumica nominovana za Oskara 87 godina, rekord koji je izednačila sa Glorijom Stjuart, koja je imala takođe 87 godina kada je nominovana za „Titanik” 1998. godine. Ove godine takođe imamo dva bračna para koji su nominovani u glumačkim kategorijama – Havijer Bardem i Penelope Kruz za glavnu mušku, odnosno žensku ulogu i Džesi Plemons i Kirsten Danst, za epizodnu mušku, odnosno žensku ulogu. Prvi par je nagrade osvojio 2008. i 2009. godine, dok su oboma u drugom paru ovo prve nominacije.

Među nominovanim filmovima, najviše glumačkih nominacija imaju „Šape pasje” – 4, potom „Rikardovi” – 3, i „Kralj Ričard”, „Mračna kći” i „Belfast” po dve.

Iako su bioskopi otvoreni u punom kapacitetu, publika se i dalje postepeno vraća. „Spajder-men: Put bez povratka” će do kraja meseca postati treći film sa najvećom zaradom svih vremena u Americi, odmah iza sedmog nastavka serijala „Ratova zvezda” – „Buđenje sile” iz 2015. i „Avatara” iz 2009. Vrlo je zanimljivo kako su jedina dva tipa filmova koja su bila otporna na kovid adaptacije Marvelovih stripova i horor filmovi. Većina filmova koja se našla među nominovanima za Oskara, a koji se podvode pod „ozbiljnije drame”, je imala poteškoće da pronađe publiku, stoga se svi uzadju u budućnost na striming servisima, koji su preuzeli dominaciju na filmskom tržištu, pogotovu u SAD.

94. po redu dodela nagrada Američke filmske akademije će se održati 27. marta. u Dolbi teatru u Los Anđelesu. Još uvek nije poznato ko će biti voditelj ovogodišnje dodele, ali će ga za razliku od prethodne godine biti. Rekordna gledanost prenosa dodele Oskara je bila 1998. kada je dodelu pratilo 55.3 miliona gledalaca. Prošlogodišnja dodela je imala najveći pad gledanosti (56% u odnosu na 2020.) i zabeležila je najnižu gledanost ikada, svega 10.4 miliona.

Viktor Vilotijević

Zlatne satuete Oskara (Foto: ew.com)